گرما زدگی و راههای مقابله با آن
گرما زدگی چیست؟
گرما زدگی به افزایش دمای درونی بدن (بالای 40 درجه) در اثر عوامل مختلف گفته میشود به صورتی که بدن توانایی تنظیم دما و ایجاد تعادل دمایی را از دست بدهد که در نتیجه آن شخص دچار عوارض گرما زدگی میشود.
گرما زدگی در اکثر اوقات به عنوان عارضهی خفیف و گذرا در نظر گرفته میشود ولی توجه داشته باشید که در مورد افراد در معرض خطر، میتواند باعث عوارض ناگواری مثل کما یا مرگ شود.
عوامل گرما زدگی
گرما زدگی معمولاً به دنبال افزایش دمای محیط و سایر عوامل بیرونی اتفاق میافتد. فعالیت بدنی زیاد در محیط گرم، پوشیدن لباس زیاد در گرما، قرار گرفتن بیش از حد در معرض تابش خورشید در روزهای گرم و موارد مشابه میتوانند باعث گرما زدگی شوند.
نشانههای گرما زدگی
(توجه داشته باشید این موارد نشانههای قطعی نیستند و ممکن است نشانههای دیگری نیز در افراد گرما زده مشاهده شود)
- افزایش دمای بدن
- سردرد
- سرگیجه و منگی
- بی اشتهایی و بد حالی
- تشنگی شدید
- تپش قلب
- تنفس تند
- تعریق زیاد
- شل شدگی ماهیچهها
- و…
چه افرادی بیشتر در معرض گرما زدگی قرار دارند؟
در صورت بروز عوامل محیطی، تمام افراد کم و بیش در معرض گرما زدگی قرار دارند. ولی گروههایی که ممکن است بیشتر تحت تأثیر قرار گیرند و لازم است در این شرایط توجه بیشتری به آنها داشته باشیم عبارتند از:
- کودکان
افراد در معرض گرمازدگی - سالمندان
- بانوان باردار
- بیماران قلبی عروقی
- بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن
- بیماران روانی
- معلولان
- افراد چاق
- افراد معتاد به الکل
- استفاده کنندگان از بعضی از داروها شامل داروهای آنتی هیستامین، قرص های رژیمی، آرام بخش، محرک ها، داروهای تشنج (ضد تشنج)، داروهای فشار خون و قلب مانند بتا بلاکرها و تنگ کننده های عروق و داروهای بیماری های روانی مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد روان پریشی و مواد غیرقانونی مانند کوکائین و متآمفتامین
- ورزشکاران در صورت فعالیت بدنی شدید در هوای گرم و کمبود آب بدن
در صورت مواجهه با فرد گرما زده چه اقداماتی مؤثر است؟
- فرد را به محل خنک منتقل کنید.
- لباسهای اضافی فرد را در بیاورید.
- در صورت توانایی فرد برای نوشیدن، به او آب بدهید.
- بدن فرد را با آب خنک کنید.
- در صورت امکان بستههای یخ را به کشاله ران، زیر بغل و گردن او بمالید. (برای بیماران مسن، کودکان خردسال، بیماران مبتلا به بیماری مزمن یا کسی که گرمازدگی بدون ورزش شدید برای او اتفاق افتاده است از یخ استفاده نکنید. انجام این کار می تواند خطرناک باشد. سعی کنید بدن فرد را با آب و تهویه هوا خنک کنید.)
- هر چند دقیقه یک بار سرعت تنفس و ضربان قلب فرد را چک کنید.
- در صورت عدم بهبود و وخامت حال فرد گرما زده، وی را به مراکز درمانی منتقل کنید یا با اورژانس تماس بگیرید.
پیشگیری از گرما زدگی
- مقدار زیادی آب خنک بنوشید بخصوص اگر در گرما ورزش میکنید.
- در روزهای بسیار گرم و در ساعات اوج تابش نور خورشید تا حد امکان بیرون نروید.
- سعی کنید کمتر زیر تابش مستقیم نور خورشید بمانید.
- پوست خود را مرتب با آب خنک کنید
- دوش آب سرد بگیرید
- لباس گشاد و به رنگ روشن بپوشید
- در هوای خیلی گرم در ورزش افراط نکنید
- در هر شرایطی و مخصوصاً در هوای گرم از نوشیدن الکل پرهیز کنید.
- در صورت امکان از کلاه لبه دار، عینک آفتابی استاندارد و کرم ضد آفتاب مناسب استفاده کنید.
- به هیچ وجه برای انجام کارهای خود نوزادان و کودکان را حتی برای زمان کوتاه داخل خودرو تنها نگذارید.
- میوههایی مانند خیار، گلابی، هندوانه، انگور، طالبی و مشابه آنها میل کنید.
